ابرتوافق خاورمیانه نجات پیدا می‌کند؟

مقامات دولت بایدن در تلاش برای کسب تعدادی پیروزی در خاورمیانه در شش هفته باقی مانده از دوران ریاست جمهوری خود هستند. دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، در برخی موارد این کار را سخت‌تر می‌کند، اما در برخی دیگر، اقدامات او در واقع کمک می‌کنند.
به نوشته پولیتیکو، دولت مستقر در تلاش برای دستیابی به یک توافق آتش بس در غزه است، در کنار حفظ آتش بس متزلزل در لبنان؛ برقراری یک توافق میان ایالات متحده، عربستان سعودی و اسرائیل؛ و یک مارپیچ درگیری در سوریه. دستیاران جو بایدن می‌گویند که می‌خواهند به تیم آینده ترامپ دست قدرتمندی در خاورمیانه بدهند، اما واضح است که میل به لکه زدایی از میراث لکه دار شده بایدن در منطقه نیز وجود دارد.
ترامپ در حال حاضر توجه زیادی به خاورمیانه دارد. او با برخی از رهبران عرب دیدار کرده، خواستار پایان دادن به جنگ‌ها در منطقه شده و چندین نفر را برای نقش‌های خاورمیانه نامزد کرد. حداقل یکی از فرستادگان آینده وی تا کنون برای ملاقات‌های دولتی به منطقه سفر کرده است.
کمک ترامپ به سیاست خاورمیانه بایدن
مقامات آمریکایی گفتند که فعالیت‌های پرشتاب ترامپ بر نحوه برخورد دولت‌های خاورمیانه با بایدن و دستیارانش تأثیر می‌گذارد و نتایج متنوعی برای اهداف لحظه آخری آن‌ها دارد.
یک مقام آمریکایی آشنا با پرونده خاورمیانه گفت: توصیه‌های عمومی و خصوصی ترامپ و دستیارانش مبنی بر اینکه جنگ‌های مربوط به اسرائیل باید به پایان برسد، اثرات مثبتی به ویژه در لبنان داشته است.
این مقام آمریکایی دیدار ترامپ با ران درمر، دستیار ارشد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را در جهت کمک به متقاعد کردن اسرائیلی‌ها به توافق برای آتش‌بس با حزب‌الله لبنان ارزیابی کرد.
همچنین نشانه‌هایی وجود دارد که حماس و اسرائیل به آتش بس در نوار غزه نزدیک شده‌اند. چنین توافقی که دستیاران بایدن روی آن تمرکز زیادی دارند، می‌تواند شامل آزادی برخی از گروگان‌های اسرائیلی باشد که توسط این گروه نگهداری می‌شوند.
به عنوان مثال، تشکیلات خودگردان فلسطین اصلاحات ملایمی را در دوران بایدن اتخاذ کرده است. اما از موافقت با تغییر سیستم حمایت مالی از بستگان فلسطینی‌هایی که در جریان خشونت با اسرائیلی‌ها مجروح، کشته یا زندانی می‌شوند، خودداری کرده است.
این مقام آمریکایی گفت که تشکیلات خودگردان به مقامات دولت بایدن گفته است که به احتمال زیاد در دولت بعدی تغییراتی را در این سیستم بحث برانگیز اعلام کند تا از ترامپ امتیاز بگیرد.
اهرم سازی عربستان و کنایه به ترامپ؛ جهنم در راه است؟
یک مقام آمریکایی که با مذاکرات با دولت‌های خاورمیانه آشناست، گفت که دولت بایدن همچنین در تلاش است تا - حداقل تا حدی - ابرتوافق با عربستان سعودی را نجات دهد. این تلاش با جنگ غزه با شکست بزرگی مواجه شد.
در حال حاضر، عربستان سعودی همچنان اصرار دارد که چنین توافقی به متعهد شدن اسرائیل به مسیری به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی - که برای نتانیاهو قابل قبول نیست - بستگی دارد.
در نشست منامه، شاهزاده ترکی الفیصل عربستان سعودی، سفیر سابق عربستان سعودی در واشنگتن، از رفتار اسرائیل در غزه انتقاد کرد، حتی از اصطلاح «نسل کشی» استفاده کرد. او برخی از انتقادات خود را مستقیماً متوجه ترامپ کرد.
عربستان سعودی با اشاره آشکاری به ترامپ و پست رسانه‌های اجتماعی او در مورد نابودی حماس، گفت: «با احترام، آقای رئیس‌جمهور، برای بازگرداندن گروگان‌ها و برقراری صلح در مناقشه، دیگر نیازی به سنگ و آتش جهنمی نیست. مردم فلسطین در غزه و کرانه باختری از جهنمی رنج می‌برند که اسرائیل بر سر آن‌ها می‌بارد».
ممکن است الفیصل نشان داده باشد که پادشاهی تا رسیدن به توافق فاصله زیادی دارد. اما این احتمال نیز وجود دارد که سعودی‌ها در حال محاسبه هستند که بهتر است برای دستیابی به یک ابرتوافق، تا زمان روی کار آمدن ترامپ منتظر بمانند و اتخاذ یک خط تند اکنون می‌تواند اهرم‌های بیشتری را برای آن‌ها فراهم کند.
شان ساوت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در پاسخ به درخواست اظهارنظر رسمی درباره آخرین فشار دولت بایدن در خاورمیانه، گفت که بایدن «به حمایت از تلاش‌ها برای ایجاد شرایط برای صلح پایدار در منطقه، از جمله از طریق حمایت از یک صلح دو دولتی ادامه می‌دهد».
مسئله سوریه
در حالی که آمریکا برای انتقال قدرت آماده می‌شود، مسیر سوریه یک ناشناخته بزرگ است.
یکی از مقام آمریکایی گفت که هدف این است که ترامپ بهترین موقعیت ممکن را برای رویارویی با چالش طولانی مدت در سوریه داشته باشد. اما در این مرحله، ایالات متحده نمی‌تواند به جز مدیریت اوضاع با نفوذ محدودی که دارد، کاری انجام دهد.
به گزارش اکوایران،خود ترامپ مدت‌هاست که نسبت به هرگونه نقش ایالات متحده در بحران پیچیده سوریه محتاط بوده است. او روز شنبه در رسانه‌های اجتماعی به صراحت گفت: «ایالات متحده نباید با آن کاری داشته باشد. این مبارزه ما نیست. اجازه دهید خودش پیش برود. درگیر نشوید!»